Δικαιοσύνη, τι είναι το σωστό;

Δικαιοσύνη, τι είναι το σωστό; Του Michael J. Sandel Εκδόσεις Πόλις Ο Μάικλ Σαντέλ είναι από τους πιο δημοφιλείς καθηγητές στο Χάρβαρντ. Όπου πάει οι διαλέξεις του γίνονται πόλος έλξης από εκατοντάδες φοιτητές και όχι μόνο που θέλουν να ακούσουν τι έχει να πει σε θέματα πολιτικής φιλοσοφίας. Στην Ασία έγραψε ο Thomas Friedman στους New York Times, θεωρείται σαν ροκ σταρ. Το τελευταίο του βιβλίο, Δικαιοσύνη, τι είναι το σωστό έχει πουλήσει εκατομμύρια αντίτυπα παγκοσμίως. Κάτι που δεν συμβαίνει συχνά με τέτοιου είδους βιβλία.

Γιατί; Ας φανταστούμε έναν οδηγό φορτηγού που κατευθύνεται με ταχύτητα προς το μέρος πέντε πεζών, οι οποίοι νομοτελειακά θα χάσουν τη ζωή τους. Στη διασταύρωση έχει τη δυνατότητα να στρίψει σε έναν παράδρομο, στον οποίο όμως βρίσκεται ένας άλλος πεζός. Οι περισσότεροι, υιοθετώντας τη λογική του ωφελιμισμού, που αντιλαμβάνεται τη δικαιοσύνη ως εξασφάλιση του μέγιστου αγαθού για την πλειοψηφία, θα επέλεγαν τη λύση της παράκαμψης. Ας φανταστούμε τώρα ότι, στη γέφυρα που περνάει πάνω από τον αυτοκινητόδρομο, κάποιος στέκεται δίπλα σε έναν υπέρβαρο. Η πτώση του τελευταίου από τη γέφυρα θα μπορούσε να σταματήσει το φορτηγό. Οι περισσότεροι θα εξέφραζαν τις ηθικές τους ενστάσεις σε αυτό το σενάριο, που αντιβαίνει στην έννοια της δικαιοσύνης ως σεβασμού της ελευθερίας και των θεμελιωδών ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αν όμως, και στις δύο περιπτώσεις, μία ανθρώπινη ζωή θυσιάζεται για να σωθούν πέντε, γιατί η δεύτερη περίπτωση είναι «λάθος»;

 Κάπως έτσι προβληματίζει ο Μάικλ Σαντέλ τους φοιτητές του. Από τη μια τους διδάσκει και από την άλλη δεν τους αφήνει απλά να μελετούν για να πάρουν βαθμούς. Τους βομβαρδίζει με διλλήματα και τους αναγκάζει να πάρουν θέση.

Το βιβλίο του, Δικαιοσύνη, τι είναι το σωστό πραγματεύεται διάφορες θεωρίες πολιτικής φιλοσοφίας, πολιτικής επιστήμης και οικονομίας. Είναι γραμμένο επεξηγηματικά, με απλό και κατανοητό τρόπο. Διαβάζοντας το, ένιωθα ότι τον είχα απέναντί μου να μου μιλά. Βήμα βήμα σου δίνει να καταλάβεις για ποιο πράγμα αναφέρεται. Ακόμη και να μην έχεις ιδέα, στο τέλος θα έχεις κατανοήσει αρκετά πράματα.

Δεν είναι εύκολο βιβλίο με την έννοια ότι δεν διαβάζεται για ξεκούραση. Μαθαίνεις από αυτό. Σε αναγκάζει να δεις διάφορα γεγονότα, από νέες οπτικές γωνίες.

 Υπάρχουν σωστές και λάθος αποφάσεις; Πότε το ατομικό καλό είναι πάνω από το ομαδικό ή το αντίθετο; Πόσο σημαντικές είναι οι προσωπικές μας επιθυμίες και μέχρι που μπορούμε να φτάσουμε για να τις ικανοποιήσουμε; Ο Μάικλ Σαντέλ συζητά για όλα αυτά. Για την παγκοσμιοποίηση, τις μοντέρνες κοινωνίες και το πώς ζούμε. Ελάχιστα πράγματα στη ζωή μας είναι απλά και καθαρά. Οι επιλογές που κάνουμε καθημερινά είναι πολλές. Πολλές φορές ενεργούμε στα γρήγορα, χωρίς να ξέρουμε γιατί. Πάντα όμως υπάρχει ένα γιατί. Ο διάσημος καθηγητής μας βοηθά να το βρούμε.

Μαζί με το βιβλίο πάρτε και ένα μολύβι. Καλό θα είναι να υπογραμμίζετε αυτά που σας κινούν το ενδιαφέρον. Στο τέλος θα ανακαλύψετε ότι έχετε μαυρίσει μεγάλο μέρος του βιβλίου.

 Το βιβλίο δανείζεται, αλλά απαγορεύονται οι υπογραμμίσεις...