Η σύγχρονη γυναικεία πορνογραφία και οι άντρες

Του Φίλιππου  Φιλίππου

Τα μυθιστορήματα ευρείας κατανάλωσης που απευθύνονται αποκλειστικά στο γυναικείο κοινό παρουσιάζουν μια αυξητική τάση ανά τον κόσμο και θεωρούνται κυρίως εμπόρευμα και όχι λογοτεχνικά έργα με αξιώσεις κριτικών παρουσιάσεων, αναλύσεων και βραβείων. Αυτό δεν είναι πρωτοφανές. Όπως μας πληροφορούσε πριν από τριάντα χρόνια η Μαριλίζα Μητσού-Παππά (στο περιοδικό Διαβάζω), «οι ιστορίες αγάπης ως αποκλειστικό θέμα μυθιστορηματικού κειμένου» αποτελούν παμπάλαια συνταγή και ανάγονται στον 18ο αιώνα. Η σημερινή εποχή με τις επιστημονικές ανακαλύψεις, την άνοδο του βιοτικού επιπέδου, τα τεχνολογικά επιτεύγματα, δεν έχει επηρεάσει τον κεντρικό πυρήνα αυτών των μυθιστορημάτων που εξακολουθούν να ασχολούνται με τις αισθηματικές σχέσεις ανδρών και γυναικών. Πιο συγκεκριμένα ασχολούνται με μια ερωτική ιστορία που αφού περάσει από διάφορες φάσεις και υπερπηδήσει τα παντοειδή εμπόδια καταλήγει σ’ ένα ευτυχές γεγονός: το γάμο.

Ένα από τα βασικά στοιχεία που χαρακτηρίζουν ανέκαθεν τους χαρακτήρες στα αισθηματικά μυθιστορήματα είναι η ταξική διαφορά ανάμεσα στην ηρωίδα και τον εκλεκτό της. Εκείνη, νέα και όμορφη, συνήθως, είναι φτωχή, υπάλληλος ή άνεργη, κι εκείνος ωραίος, δυναμικός, και κυρίως πλούσιος, επιχειρηματίας. Κατά κάποιο τρόπο, αποτελεί τη συνέχεια του πρίγκιπα του παραμυθιού, ο οποίος γοητεύεται από τα φυσικά και ψυχικά χαρίσματα της Σταχτοπούτας, της απλής κοπέλας του λαού.

Πρωταρχική σύμβαση στο αισθηματικό μυθιστόρημα ήταν –και εξακολουθεί να είναι– η ταύτιση της αναγνώστριας με την ηρωίδα. Σε αυτό, η αναγνώστρια πρέπει να βρει και ν’ αναγνωρίσει τον εαυτό της. Διαβάζοντας την ιστορία της ηρωίδας, η οποία, ενώ συναντάει ένα σωρό δυσκολίες και ατυχίες στο τέλος ανταμείβεται με το γάμο, πρέπει να παρηγορηθεί για τις δικές της δυσκολίες και ατυχίες και να ελπίσει πως τα πράγματα θα πάνε κατ’ ευχήν για την ίδια ώστε να ευοδωθούν οι προσπάθειές της.

Στην πορεία, οι ιστορίες αγάπης, οι λεγόμενες και «ροζ», έγιναν τολμηρές, χωρίς αυτό να σημαίνει πως οι ηρωίδες τους απελευθερώθηκαν από τα ταμπού τους. Μέχρι πρόσφατα, στα συγκεκριμένα μυθιστορήματα οι προγαμιαίες σχέσεις έπρεπε αργά ή γρήγορα να καταλήγουν σε γάμο, με δεδομένο τον συντηρητισμό των αναγνωστριών. Διότι, μόνο ο νόμιμος δεσμός του γάμου, μας λέει πάλι η Μαριλίζα Μητσού-Παππά, δικαιολογούσε το ενδεχόμενο σεξουαλικής σχέσης. Ο ερωτισμός όμως και η σεξουαλική πράξη ειδικότερα, υπογραμμίζει η Μίνα Μαχαιροπούλου (στο Διαβάζω), βιώνονται σαν μια παρορμητική  και απαιτητική τάση του αρσενικού «απέναντι στο θηλυκό που είναι γεμάτος αναστολές». 

Άλλα στοιχεία που παρατηρούνται στα αισθηματικά-ερωτικά μυθιστορήματα όλων των εποχών, τα απευθυνόμενα στις γυναίκες, είναι η αγνότητα των κοριτσιών (δηλαδή η παρθενία), η πίστη στο γάμο και στις οικογενειακές αρχές. Κατά περίεργη σύμπτωση, μας λέει η Νέλλη Καψή (στο Διαβάζω), όλες οι ηρωίδες, αν και όμορφες και γοητευτικές, ακόμα και ανεξάρτητες, έχουν ελάχιστη γνώση του αληθινού έρωτα και το κενό «αναλαμβάνει να καλύψει Εκείνος».

Στη κατηγορία αυτή ανήκουν τα λεγόμενα αισθησιακά ή ερωτικά μυθιστορήματα που εξέδιδαν οι εκδόσεις Χαρλένικ Ελλάς (σειρά Άρλεκιν-Desire), από τη δεκαετία του ’80 και μετά. Σε αυτά, όλα γραμμένα από γυναίκες, οι ήρωες κι οι ηρωίδες, επιδίδονταν σ’ έναν ανηλεή αγώνα κατάκτησης που περιλάμβανε ερωτικές πράξεις, όπου ήταν απαραίτητη η χρήση προφυλακτικού. ΣτοΦλογερός πειρασμός (2006) της Τζάνελ Ντένισον, η Μπρουκ αποπλανείται από τον πρώην κουνιάδο της, τον Μαρκ, αλλά αποφασίζουν να κρατήσουν τη σχέση τους για πάντα, δηλαδή να παντρευτούν.

Δείγμα γραφής:

«Εκείνη αναστέναξε και χαμήλωσε το κορμί της και η καυτή σάρκα της τύλιξε τον ανδρισμό του. Ένα βαθύ βογκητό ξέφυγε από τα χείλη του Μαρκ και ανασήκωσε τους γοφούς του, μπαίνοντας βαθιά μέσα της».

Τα σύγχρονα αισθηματικά-ερωτικά μυθιστορήματα είναι τόσο τολμηρά που φτάνουν στα όρια της πορνογραφίας. Τα τρία βιβλία της τριλογίας (έχουν πουλήσει 35 εκατομμύρια αντίτυπα μόνο στις ΗΠΑ), της Αγγλίδας Ε.Λ. Τζέιμς με πρώτο το Πενήντα αποχρώσεις του γκρι (τα άλλα δύο τιτλοφορούνται Πενήντα πιο σκοτεινές αποχρώσεις του γκρι και Πενήντα αποχρώσεις του γκρι-Απελευθέρωση), ξεπερνούν τις καθιερωμένες σεξουαλικές περιγραφές και αναφέρονται σε σαδομαζοχιστικές σκηνές ανάμεσα στην ηρωίδα και τον καλό της. 

Αυτή, η 22χρονη Αναστάζια, είναι φοιτήτρια αγγλικής φιλολογίας και παρθένα, κι αυτός, ο 27χρονος Κρίστιαν, επιτυχημένος επιχειρηματίας, χορτασμένος σεξουαλικά, σε βαθμό που χρειάζεται ακραίους τρόπους και εξαρτήματα για να διεγερθεί και να ικανοποιηθεί. Μόλις τον αντικρίζει, η Αναστάζια τον ερωτεύεται και ταυτόχρονα τον ποθεί –πρόκειται για το απόλυτο αρσενικό–, κι όταν  κάνουν έρωτα, αυτός ανακαλύπτει πως είναι παρθένα. Η ιστορία διαδραματίζεται στο Σιάτλ των ΗΠΑ. Στο τέλος, βέβαια, όπως κάθε καλή ροζ ιστορία, παντρεύονται και ζήσανε αυτοί καλά κι εμείς καλύτερα.

 Δείγμα γραφής:

«Τώρα θα σας γαμήσω, δεσποινίς Στιλ…» μουγκρίζει καθώς ακουμπάει την κόκκινη κορυφή τους πέους του στην είσοδο του κόλπου μου. «Άγρια…» προσθέτει μουρμουριστά και μπαίνει βίαια μέσα μου.

Κάπως έτσι γράφει και η Αμερικανίδα Σίλβια Ντέι, η οποία επηρεασμένη από την Τζέιμς, εμφανίστηκε επίσης με μια τριλογία (τα βιβλία της έχουν πουλήσει 6 εκατομμύρια αντίτυπα μόνο στην αγγλική γλώσσα), με πρώτο το Γυμνή μπροστά σου (εκδόσεις Τουλίπα, θυγατρική των εκδόσεων Ψυχογιός), δεύτερο το Ευάλωτη δίπλα σου και τρίτο το Δεμένη μαζί σου (θα κυκλοφορήσει προσεχώς). 

Κεντρική ηρωίδα εδώ είναι η Εύα, υπάλληλος σε εταιρεία. και κεντρικός ήρωας, ο Γκίντεον, ο ιδιοκτήτης της εταιρείας. Μόνο που η κοπέλα δεν είναι πρωτάρα, έχει ένα σκοτεινό παρελθόν, και δεν φοβάται τον αινιγματικό άντρα, ο οποίος έχει επίσης σκοτεινό παρελθόν και την κάνει να δεθεί μαζί του με τα δεσμά της λαγνείας. Η ιστορία εκτυλίσσεται στη Νέα Υόρκη.

Δείγμα γραφής:

«Με τα χείλη μου κολλημένα στα δικά του, ένιωθα τον οργασμό να πλησιάζει, καθώς ο αντίχειράς του χάιδευε την κλειτορίδα μου και το τεράστιο όργανό του γλιστρούσε ως τον πυρήνα μου».

Αυτά τα αισθηματικά-ερωτικά μυθιστορήματα δεν είναι ούτε πορνογραφήματα με την παλιά έννοια του όρου (βλέπε τα βιβλία της Αναίς Νιν που τα έγραφε για βιοποριστικούς λόγους), ούτε ερωτογραφήματα (όπως εκείνα του Χένρι Μίλερ). Πατάνε γερά πάνω στην πανάρχαια συνταγή και η επιτυχία τους οφείλεται στις σεξουαλικές περιγραφές, που ενισχύουν με πικάντικο τρόπο την κάπως βαρετή παραδοσιακή αφήγηση. Αυτό εύκολα γίνεται αντιληπτό: βλέπουμε πως ο γάμος και η πίστη στο γάμο παραμένουν αναλλοίωτα.

Κάποιοι έχουν χαρακτηρίσει την αναγνώστρια αισθηματικών μυθιστορημάτων ως μικροαστή που «σέβεται πριν από οτιδήποτε άλλο το γάμο», αφού «ο γάμος είναι το κέντρο του κόσμου» (Ευγένιος Αρανίτσης στο Διαβάζω). Ωστόσο, οι αναγνώστριες τέτοιων αφηγημάτων ανήκουν σε όλο το φάσμα της κοινωνίας, είναι φοιτήτριες, άνεργες, εργαζόμενες, νοικοκυρές, πτυχιούχοι ανωτάτων σχολών. 

Κι εδώ συμβαίνει το παράδοξο: αυτά τα σύγχρονα πορνογραφικά μυθιστορήματα, τα γραμμένα από γυναίκες, όπως η Τζέιμς και η Ντέι, τα διαβάζουν και άντρες, διότι ανεξάρτητα από την έκβαση του ειδυλλίου, γνωστή ευθύς εξαρχής, άρα χωρίς απρόσμενη κατάληξη, μπορούν να βρουν διεγερτικές σεξουαλικές σκηνές –όπως οι ταινίες πορνό–, κάτι που γινόταν πριν μερικές δεκαετίες με κλασικά βιβλία, όπως Ο εραστής της λαίδης Τσάτερλι του Λόρενς, Θα φτύσω στους τάφους σας του Μπορίς Βιαν ή τα μυθιστορήματα του μαρκήσιου ντε Σαντ.

Πηγή: www.oanagnostis.gr